MUQADDIMAH TAFSIR IBNU KATHIR 8

Menafsirkan Al Quran semata-mata dengan berdasarkan fikiran hukumnya  adalah haram berdasarkan hadis yang diriwayatkan oleh Muhammad Ibnu Jarir rahimahuLlah taala di mana beliau berkata, telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basyar telah menceritakan kepada kami Yahya bin Said telah menceritakan kepada kami Sufyan telah menceritakan kepadaku Abdul A’la iaitu Ibnu A’mir Al Tha’labi daripada Said bin Jubair daripada Ibnu Abbas daripada nabi sallaLlahu alaihi wasallam baginda bersabda:

مَنْ قَالَ فِيْ الْقُرْءَانِ بِرأْيِهِ أَوْ بِماَ لَا يَعْلَمُ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ

Ertinya:Barangsiapa mengatakan sesuatu tentang Al Quran dengan pendapatnya atau dengan sesuatu yang ia tidak ketahui maka hendaklah dia menempah tempatnya di dalam neraka.

Demikianlah dikeluarkan oleh Al Tirmizi dan Nasaai daripada galur Sufyan Al Thauri .Abu Daud meriwayatkannya daripada Musaddad daripada Abu A’wanah daripada Abdul A’la secara marfuk.Berkata Al  Tirmizi:Hadis hasan.Demikian juga diriwayatkan oleh Ibnu Jarir daripada Yahya bin Talhah Al Yarbu’i daripada Syarik daripada Abdul A’la secara marfuk.Tetapi dia meriwayatkan daripada Muhammad bin Humaid daripada Al Hakam bin Basyir daripada Amru bin Qais Al Malaa’i daripada Abdul A’la daripada Said daripada Ibnu Abbas secara mauquf.Dan daripada Muhammad bin Humaid daripada Jarir daripada Laith daripada Bikir daripada Said bin Jubair daripada Ibnu Abbas daripada kata-katanya .Wallahu a’lam .

Berkata Ibnu Jarir telah menceritakan kepada kami Al Abbas bin Abdul Azhim Al Anbari telah menceritakan kepada kami Hayyan bin Hilal telah menceritakan kepada kami Sahal saudara  lelaki kepada Hazam,telah menceritakan kepada kami Imran Al Juni daripada Jundub sesungguhnya RasuluLlah sallaLlahu alaihi wasallam bersabda:

مَنْ قَالَ فِيْ كِتَابِ اللّهِ  بِرأْيِهِ فَأَصَابَ فَقَدْ أَخْطَأَ

Ertinya:Barangsiapa yang berbicara tentang kitab Allah berdasarkan kepada pendapatnya lalu pendapatnya itu benar sesungguhnya dia telah melakukan kesalahan.

Sesungguhnya hadis di atas telah diriwayatkan oleh Abu Daud ,Tirmizi dan Al Nasaai daripada hadis Suhail bin Abu Hasan Al Qath’i.Kata Imam Al Tirmizi:Hasan gharib dan sesungguhnya sebahagian ulama telah memperkatakan salah seorang perawinya iaitu Suhail.

Berdasarkan kepada lafaz hadis di atas barangsiapa yang berbicara  tentang kitab Allah berdasarkan kepada pendapatnya lalu pendapatnya itu benar sesungguhnya dia telah melakukan kesalahan – Yang demikian adalah kerana dia membebankan dirinya dengan sesuatu yang tidak diketahuinya dan melakukan perkara yang tidak diperintahkan dan jikalaulah pendapatnya itu benar sekalipun dia tetap bersalah kerana tidak mendatangi sesuatu perkara  melalui pintunya.Hukumnya adalah seperti orang yang menjatuhkan hukuman ke atas manusia secara jahil iaitu tempatnya di neraka sekalipun penghakimannya benar,hanyasanya dosanya adalah lebih ringan daripada orang yang salah.Wallahu a’lam.

Demikianlah Allah menamakan para penuduh itu sebagai pendusta.Firman Allah:

لَّوْلَا جَاءُوا عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ ۚ فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاءِ فَأُولَـٰئِكَ عِندَ اللَّـهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ

Ertinya:Maka jika mereka tidak mendatangkan para saksi mereka itulah orang-orang yang berdusta(Surah Al Nur:13)

Si  penuduh adalah pendusta meskipun kadang-kadang tuduhannya benar kerana dia menceritakan perkara yang tidak halal untuk diceritakan walaupun apa yang diceritakannya itu adalah apa yang diketahuinya kerana dia membebankan dirinya dengan sesuatu yang dia tidak ada ilmu tentangnya.Wallahu a’lam.

Itulah sebabnya satu jamaah dari kalangan ulama-ulama salaf mempersempitkan hukum menafsirkan Al Quran bagi orang yang tidak mempunyai ilmu sepertimana yang diriwayatkan oleh Syu’bah daripada Sulaiman daripada Abdullah bin Marrah daripada Abu Ma’mar katanya telah berkata Abu Bakar Al Siddiq radhiaLlahu anhu:

أَيُّ أَرْضٍ تُقِلُّنِيْ وَأَيُّ سَمَاءٍ تُظِلُّنِيْ إِذْ قُلْتُ فِيْ كِتَابِ اللّهِ مَا لَا أَعْلَمُ

Ertinya:Bumi manakah yang akan menanggungku?Langit manakah yang akan menaungiku?Apabila aku berkata tentang kitab Allah sesuatu yang tidak aku ketahui.

Dan telah berkata Abu Ubaid Al Qasim telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Yazid daripada Al Awwam bin Hausyab daripada Ibrahim Al Taimi bahawa Abu Bakar Al Siddiq di tanya tentang firman Allah Taala yang berbunyi:

وَفَاكِهَةً وَأَبًّا

Ertinya:Dan buah-buahan serta rumput-rumput

Lalu Sayidina Abu Bakar radhiaLlahu anhu berkata:

أَيُّ سَمَاءٍ تُظِلُّنِيْ أَيُّ أَرْضٍ تُقِلُّنِيْ إِذْ قُلْتُ فِيْ كِتَابِ اللّهِ مَا لَا أَعْلَمُ

Ertinya:Langit manakah yang akan menaungiku?Dan bumi manakah yang akan menanggungku?Apabila aku berkata tentang kitab Allah sesuatu yang aku tidak ketahui.

Ini adalah riwayat yang munqathi’.

Berkata Abu Ubaid juga telah menceritakan kepada kami Yazid daripada Humaid daripada Anas bahawasanya Umar bin Al Khattab telah membaca di atas mimbar:

وَفَاكِهَةً وَأَبًّا

Ertinya:Dan buah-buahan serta rumput-rumput.

Lalu beliau berkata:Buah itu telah kami ketahui maka apakah yang dimaksudkan dengan rumput-rumput?Kemudian ia kembali berkata kepada dirinya “Inilah yang dikatakan takalluf wahai Umar”

 ...bersambung...

Rujukan:
Tafsir Ibnu Kathir
Tanzil net